Γενικά
- Ο φυσιολογικός ετήσιος κύκλος της ζωής μιας προβατίνας ή μιας αίγας που εκτρέφεται σε μια γαλακτοπαραγωγική μονάδα περιλαμβάνει τα παρακάτω στάδια:
Οίστρος > Επίβαση > Γονιμοποίηση > Κυοφορία > Τοκετός > Γαλουχία > Γαλακτοπαραγωγή > Ξηρά περίοδος.
Η ξηρά περίοδος
- Η ξηρά περίοδος είναι μια απαραίτητη για το ζώο περίοδος, κατά την οποία ξεκουράζεται ο μαστός και το ζώο χρησιμοποιεί τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνει για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου/ των εμβρύων που κυοφορεί.
- Παράλληλα, η ξηρά περίοδος θα ήταν καλό να μη διαρκεί λιγότερο από 2 μήνες, καθώς το διάστημα αυτό της ξεκούρασης είναι απαραίτητο για την κατάλληλη προετοιμασία του ζώου για την επικείμενη γαλακτική περίοδο. Η μειωμένη διάρκεια της ξηράς περιόδου μπορεί να επιφέρει μείωση της γαλακτοπαραγωγής στην επόμενη γαλακτική περίοδο.
- Η γαλακτική περίοδος ακολουθεί την καμπύλη γαλακτοπαραγωγής και στο τέλος της γαλακτικής περιόδου η παραγόμενη ποσότητα γάλακτος είναι πολύ χαμηλή. Σε πολλές περιπτώσεις όμως η γαλακτοπαραγωγή επιμένει και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται ή να εξαλείφεται το διάστημα της ξηράς περιόδου.
Πρακτική εισαγωγής σε ξηρά περίοδο
- Σε περίπτωση που κάποιος παραγωγός θα θελήσει να διακόψει την γαλακτοπαραγωγή των ζώων του και να τα βάλει στην ξηρά περίοδο, θα πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει τις παρακάτω πρακτικές:
- δραστική αλλαγή της ποσότητας και της ποιότητας του σιτηρεσίου
- αλλαγή του αριθμού αμέλξεων ανά ημέρα.
- Ένα τέτοιο πρόγραμμα συνήθως διαρκεί 1 μήνα και συνήθως εφαρμόζεται τον 3ο μήνα της εγκυμοσύνης. Δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν τα ζώα βρίσκονται στον πρώτο ή στον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης τους καθώς μπορεί να επηρεαστεί η ομαλή εξέλιξη της κυοφορίας.
- Επίσης το πρόγραμμα χωρίζεται συνήθως σε 4 φάσεις, οι οποίες καταπονούν το ζώο καθώς διακόπτεται η βόσκηση, μειώνεται η διατροφή του και διακόπτεται σταδιακά η άμελξη. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και με καθημερινή επίβλεψη της υγείας και της συνολικής εικόνας των ζώων της μονάδας. Επίσης τα ζώα που σταματούν τη γαλακτοπαραγωγή δε χρειάζεται ν’ ακολουθήσουν όλο το πρόγραμμα μέχρι το τέλος.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΞΗΡΑ ΠΕΡΙΟΔΟ
1η ΦΑΣΗ
Διάρκεια: 2 εβδομάδες
Διατροφή: – Μείωση συμπυκνωμένης τροφής κατά 50%
– Μείωση της συγκέντρωσης της πρωτεΐνης στο σιτηρέσιο
– Διακοπή χλωρής βοσκής
– Διατήρηση ή έναρξη χορήγησης χονδροειδών ζωοτροφών
Άμελξη: 2 φορές την ημέρα
2η ΦΑΣΗ
Διάρκεια: 10 ημέρες
Διατροφή: – Διακοπή της συμπυκνωμένης τροφής
– Διακοπή χλωρής βοσκής
– Σταδιακή αντικατάσταση των χονδροειδών ζωοτροφών με άχυρο
Άμελξη: – 1 φορά την ημέρα
– Δεν αφαιρούμε όλο το γάλα από το μαστό
3η ΦΑΣΗ
Διάρκεια: 4 ημέρες
Διατροφή: – Διακοπή της συμπυκνωμένης τροφής
– Διακοπή βοσκής
– Αποκλειστική διατροφή με άχυρο
Άμελξη: Την 1η , 3η και 5η ημέρα
4η ΦΑΣΗ
Διάρκεια: 1 ημέρα
Στα ζώα που συνεχίζουν να παράγουν γάλα διακόπτουμε για ένα 24ωρο και τη χορήγηση νερού.
- Στη συνέχεια κάνουμε χορήγηση αντιβίωσης για μαστίτιδες (ενδομαστικά σε όλα τα ζώα και ενέσιμα σε όσα ζώα είχαν εμφανίσει μαστίτιδα στην προηγούμενη γαλακτική περίοδο).
- Επίσης, διαμορφώνουμε το σιτηρέσιο σύμφωνα με τις ανάγκες των κυοφορούντων αιγοπροβάτων κυρίως τις τελευταίες 6 εβδομάδες πριν από τους τοκετούς.
- Παράλληλα, ακολουθώντας το ετήσιο πρόγραμμα εμβολιασμών, θα πρέπει να εφοδιαστούμε με τα κατάλληλα φάρμακα, καθώς μέσα στην ξηρά περίοδο περιλαμβάνονται οι εμβολιασμοί αρχικά για παράσιτα (ιβερμεκτίνη) και στη συνέχεια για εντεροτοξιναιμία και για λοιμώδη αγαλαξία.