Τα 7 σημεία ελέγχου
- Ο στάβλος (Μέρος Α)
- Το μικροκλίμα (Μέρος Α)
- Η άσκηση των ζώων
- Η διατροφή και το νερό
- Οι ζωοτεχνικοί χειρισμοί
- Οι απολυμάνσεις
- Το πρόγραμμα εμβολιασμών
- Η άσκηση των ζώων
- Είναι πολύ σημαντικό για την υγεία και τη φυσιολογική λειτουργία των ζώων να τους παρέχεται ο απαραίτητος χώρος εντός του στάβλου ώστε να μη στριμώχνονται και να μπορούν να περιφέρονται χωρίς πρόβλημα μέσα στη μονάδα.
- Ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι να υπάρχει μέριμνα για κάποιο χώρο έξω από τη μονάδα, ώστε τα ζώα να αισθάνονται πιο κοντά στο φυσικό τους περιβάλλον. Ένας από τους παράγοντες που βελτιώνονται άμεσα είναι η γενικότερη αναπαραγωγική συμπεριφορά των ζώων, όταν αυτά έχουν την ευκαιρία να βρεθούν για κάποιες ώρες τις ημέρας έξω από κτήρια.
- Τέλος, πολύ σημαντική είναι η έκθεση των ζώων στον ήλιο για κάποιες ώρες της ημέρας. Η ηλιακή ακτινοβολία έχει πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό, καθώς μπορεί να απομακρύνει την υγρασία από τα βρεγμένα ζώα, να καθαρίσει την επιδερμίδα από διάφορους μικροοργανισμούς και να ενισχύσει τις βιοχημικές λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα εντός του οργανισμού, όπως για παράδειγμα την απορρόφηση Βιταμίνης Α και Ε που είναι απαραίτητες για τις φυσιολογικές λειτουργίες και την υγεία του ζώου.
- Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει δυνατότητα ώστε τα ζώα να βγαίνουν και εκτός του στάβλου (μόνιμα σταβλισμένα ζώα) θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα ώστε να υπάρχουν στο στάβλο μεγάλα παράθυρα, καλός αερισμός και μικρή πυκνότητα ζώων ανά τετραγωνικό μέτρο του κτηρίου.
- Η διατροφή και το νερό
- Η διατροφή που παρέχεται στα ζώα θα πρέπει να είναι ισορροπημένη. Θα πρέπει δηλαδή να καλύπτει τις ανάγκες των ζώων σε Ενέργεια, Πρωτεΐνη, Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία, σε κάθε φάση της παραγωγικής τους κατάστασης (γαλακτοπαραγωγή, εγκυμοσύνη, ξηρά περίοδο, ανάπτυξη, αναπαραγωγική περίοδος κ.α.).
- Επίσης το σιτηρέσιο θα πρέπει να έχει καταρτιστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται πλήρωση του στομάχου και ταυτόχρονη κάλυψη των αναγκών του ζώου στα επιμέρους Θρεπτικά Συστατικά και στην Ενέργεια που απαιτείται.
- Παράλληλα η αναλογία των Χονδροειδών Ζωοτροφών (ΧΖ: άχυρο, σανός, βοσκή κ.α.) σε σχέση με τις Συμπυκνωμένες Ζωοτροφές (ΣΖ: μίγμα, δημητριακοί καρποί κ.α.) να βρίσκεται περίπου σε αναλογία 60:40 στο επίπεδο της Ξηράς Ουσίας.
- Τέλος, όπως είναι γνωστό, στη χώρα μας το κόστος της διατροφής αντιστοιχεί κατά μέσο όρο στο 60 % του συνολικού κόστους της εκτροφής αιγών ή προβάτων. Αυτό σημαίνει πως μια προσεκτική χορήγηση με τις κατάλληλες ζωοτροφές μπορεί να εξοικονομήσει πολλά χρήματα στη μονάδα.
- Για παράδειγμα, σε μία μονάδα με 100 ζώα όπου το κάθε ζώο κατά μέσο όρο τρέφεται με ένα κιλό μίγμα την ημέρα, αν καταφέρουμε να εξοικονομήσουμε 2 λεπτά του ευρώ (0,02 €) ανά κιλό μίγματος, αυτό θα σημαίνει ότι εξοικονομούμε 730 € το χρόνο, και μάλιστα καλύπτουμε επαρκώς τις ανάγκες των ζώων της εκτροφής και τους παρέχουμε σιτηρέσιο κατάλληλο να αποδώσουν στο έπακρο και χωρίς προβλήματα.
- Το νερό είναι εξαιρετικής σημασίας για όλους τους οργανισμούς. Το μεγαλύτερο μέρος κάθε ζωντανού οργανισμού αποτελείται από νερό το οποίο ανανεώνεται διαρκώς και τα οφέλη του οργανισμού από το νερό είναι ζωτικής σημασίας. Το νερό θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο για όλα τα ζώα. Να είναι πάντα καθαρό και φρέσκο. Οι ποτίστρες θα πρέπει να αδειάζουν και να πλένονται ακόμα και σε καθημερινό επίπεδο όταν είναι απαραίτητο. Τέλος, το νερό θα πρέπει να έχει την κατάλληλη θερμοκρασία ώστε το καλοκαίρι να είναι δροσερό και το χειμώνα να μην είναι παγωμένο.
- Οι ζωοτεχνικοί χειρισμοί
- Οι διάφοροι ζωοτεχνικοί χειρισμοί, όπως είναι το κόψιμο των νυχιών και το κούρεμα των ζώων είναι πολύ σημαντικοί καθώς βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία των ζώων και στην απομάκρυνση της πιθανότητας για εμφάνιση διαφόρων προβλημάτων.
- Το κόψιμο των νυχιών επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το έδαφος στο οποίο διαβιούν και κινούνται τα ζώα της εκτροφής.
- Όταν τα ζώα περπατούν πολλά χιλιόμετρα κάθε μέρα ή όταν βρίσκονται σε σχαρωτό δάπεδο, το κόψιμο των νυχιών μπορεί να μην είναι απαραίτητο συχνά. Όταν τα ζώα δεν περπατούν σε εδάφη που φαγώνονται τα νύχια, τότε θα πρέπει να τα κόβουμε ώστε να μη μεγαλώνουν στραβά και να μη σπάνε.
- Το κούρεμα θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περιοχή, σύμφωνα με τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής και θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την περίοδο των επιβάσεων και κατά το τελευταίο διάστημα της εγκυμοσύνης γιατί τα ζώα στρεσάρονται και είναι επικίνδυνο να τραυματιστούν ή να αποβάλλουν.
- Σε ορισμένες φυλές αιγών (πχ. Murciano-Granadina) το κούρεμα δεν είναι απαραίτητο καθώς η τρίχα τους δεν μεγαλώνει πολύ και τους θερινούς μήνες αλλάζει από μόνη της. Στα πρόβατα όμως το μαλλί τους είναι σημαντικό να απομακρύνεται πριν το καλοκαίρι για να βοηθήσει το ζώο να ανταπεξέλθει στη ζέστη του καλοκαιριού και για να βοηθήσει επίσης να γίνουν ευκολότερα οι επιβάσεις σε ορισμένες φυλές.
- Οι απολυμάνσεις
- Ένα από τα πιο παρεξηγημένα ζητήματα της ζωικής παραγωγής παγκοσμίως είναι το πρόγραμμα των απολυμάνσεων των χώρων μιας κτηνοτροφικής μονάδας.
- Οι απολυμάνσεις θα πρέπει να γίνονται περίπου μία φορά το μήνα κατά τους θερινούς μήνες και περίπου 2 φορές το μήνα κατά τους χειμερινούς μήνες.
- Με τις συχνές απολυμάνσεις θα είμαστε σίγουροι ότι κρατάμε το μικροβιακό φορτίο του χώρου σε χαμηλά επίπεδα. Έτσι, όλες οι ασθένειες που βασίζονται σε μικροβιακούς παράγοντες θα έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης και παράλληλα θα κρατάμε τις πιθανότητες εμφάνισης μαστίτιδων σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
- Το πρόγραμμα εμβολιασμών
- Ένας κτηνοτρόφος που θέλει να έχει σταθερή παραγωγή και χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις θα πρέπει να μεριμνά ώστε να ακολουθεί ένα ετήσιο πρόγραμμα εμβολιασμών των ζώων.
- Ορισμένες από τις βασικές ασθένειες που θα πρέπει να γίνεται μέριμνα εμβολιασμών, πέρα από τον μελιταίο πυρετό φυσικά, είναι η στρουμπάρα (Εντεροτοξιναιμία), η παρμάρα (Λοιμώδης αγαλαξία) όταν υπάρχει ιστορικό στη μονάδα, η παραφυματίωση και η χλαμύδια σε περίπτωση που υπάρχει ιστορικό αποβολών από αυτή την αιτία.
- Από εκεί και πέρα θα πρέπει να γίνεται παράλληλα χορήγηση Ιβερμεκτίνης για εσωτερικά και εξωτερικά παράσιτα ή και χάπι αλμπενταζόλης για ενδοπαράσιτα και εφαρμογή άλλων σκευασμάτων για εξωπαράσιτα.
- Τέλος, η συμπληρωματική χορήγηση Βιταμίνης Ε με Σελήνιο ή άλλων πόσιμων πολυβιταμινούχων σκευασμάτων σε διάφορες φάσεις της παραγωγικής ζωής προλαμβάνει και προετοιμάζει το ζώο για καλύτερες αποδόσεις (γαλουχία νεογέννητων, εγκυμοσύνες κ.α.)